Tổng quan về Polyp đại tràng

Khoa Ngoại Tổng hợp

Polyp đại tràng là những tổn thương dạng u nhỏ, mọc trên niêm mạc của đại tràng hoặc trực tràng. Đây là vấn đề phổ biến, gặp ở khoảng 30–50% người trưởng thành, đặc biệt là từ tuổi trung niên trở lên. Hầu hết các polyp không gây triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện tình cờ qua các đợt tầm soát ung thư đại trực tràng.

 Polyp đại tràng có nguy hiểm không?

 Không phải polyp nào cũng nguy hiểm, nhưng một số loại có khả năng phát triển thành ung thư nếu không được phát hiện và xử lý sớm. Các loại polyp có nguy cơ cao bao gồm:

• U tuyến (adenoma)

• Polyp răng cưa (sessile serrated polyps)

Ngược lại, polyp tăng sản và polyp viêm thường là lành tính và ít nguy cơ ung thư hóa.

 Nguyên nhân chính xác gây polyp chưa được xác định hoàn toàn, nhưng có nhiều yếu tố được ghi nhận làm tăng nguy cơ:

• Tuổi > 45

• Chế độ ăn nhiều chất béo, thịt đỏ, ít chất xơ

• Hút thuốc lá, uống rượu

• Béo phì, ít vận động

• Tiền sử gia đình có người mắc polyp hoặc ung thư đại tràng

• Một số bệnh lý di truyền như hội chứng Lynch, đa polyp tuyến gia đình (FAP)…

Phát hiện và chẩn đoán Polyp thường không gây triệu chứng. Một số dấu hiệu có thể gặp bao gồm: đi ngoài ra máu, rối loạn tiêu hoá kéo dài, thiếu máu không rõ nguyên nhân.

 Các phương pháp phát hiện polyp gồm:

• Nội soi đại tràng (phương pháp chính xác nhất, có thể cắt bỏ polyp trong lúc soi)

• Nội soi đại tràng ảo (CT colonography)

• Xét nghiệm máu ẩn trong phân

Điều trị:  Hầu hết các polyp được cắt bỏ qua nội soi. Đây là thủ thuật an toàn, ít biến chứng, giúp loại bỏ nguy cơ tiến triển thành ung thư. Trong một số trường hợp hiếm gặp, nếu polyp quá lớn hoặc có tế bào ung thư, có thể cần can thiệp phẫu thuật. Tái khám và theo dõi Người từng có polyp – đặc biệt là polyp dạng u tuyến – cần nội soi theo dõi định kỳ vì có nguy cơ xuất hiện polyp mới. Thời gian tái khám phụ thuộc vào số lượng, kích thước và kết quả mô học của polyp đã cắt.

 Phòng ngừa polyp và ung thư đại tràng

• Tầm soát nội soi từ 45 tuổi trở lên, sớm hơn nếu có tiền sử gia đình.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, chất xơ; hạn chế thịt đỏ và chất béo.

• Không hút thuốc, hạn chế rượu bia.

• Duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục thường xuyên.

• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có các yếu tố nguy cơ di truyền.

 KHI NÀO CẦN NỘI SOI ĐẠI TRÀNG VÀ TẦN SUẤT RA SAO?

 Đối tượng nên bắt đầu nội soi tầm soát ung thư đại tràng:

 • Người từ 45 tuổi trở lên, không có triệu chứng và không có yếu tố nguy cơ đặc biệt (tầm soát định kỳ – nhóm nguy cơ trung bình).

 • Người có người thân trực hệ (cha mẹ, anh chị em ruột, con) mắc ung thư đại trực tràng hoặc polyp dạng u tuyến:

 • Nếu người thân mắc bệnh trước 60 tuổi, nên bắt đầu nội soi từ 40 tuổi hoặc sớm hơn 10 năm so với tuổi người thân được chẩn đoán.

 • Người có tiền sử polyp đã từng được cắt bỏ.

 • Người có các hội chứng di truyền như: Hội chứng Lynch (HNPCC), FAP…

 • Người mắc bệnh viêm ruột mạn tính: Viêm loét đại tràng, Crohn…

 Tần suất nội soi theo dõi lại sau khi đã nội soi đại tràng:

 • Không có polyp: Lặp lại nội soi mỗi 10 năm nếu không có triệu chứng và không có yếu tố nguy cơ.

 • Có polyp dạng u tuyến nhỏ (<10 mm), ít, không đặc điểm nguy hiểm: Nội soi lại sau 5 năm.

 • Polyp có nguy cơ cao (≥10 mm, nhiều u, có loạn sản cao): Nội soi lại sau 3 năm.

 • Không thấy rõ toàn bộ đại tràng do chuẩn bị ruột không tốt: Cần lặp lại sớm để đảm bảo không bỏ sót polyp.

 • Người có hội chứng di truyền: Theo chỉ định chuyên biệt, thường từ 1–2 năm/lần.

  Thông điệp từ bác sĩ:

   Polyp đại tràng là tổn thương thường gặp và hoàn toàn có thể phòng ngừa ung thư nếu được phát hiện và xử lý sớm.

   Hãy chủ động tầm soát – đặc biệt sau tuổi 45 – vì sức khoẻ của chính bạn và gia đình.

    Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh - Cơ sở 2

    ĐC: 201 Nguyễn Chí Thanh, P.Chợ Lớn, TP.Hồ Chí Minh

    ĐT: 0283 9555548 - 0283 9555549

    Website: bvdaihoc.com.vn 

    Email: bvdaihoccoso2@umc.edu.vn

    Fanpage: Bệnh viện Đại học Y Dược - Cơ sở 2